تئودور لودويك ويزنگرند آدورنو[1] (1969-1903)
« تئودور لودويك ويزنگرند آدورنو (11 سپتامبر 1903_ 6 آگوست 1969) جامعه شناس ، فیلسوف ، پیانیست ، موسیقی دان ، و آهنگساز آلمانی به همراه ماکس هورکهایمر و والتر بنیامین ، هربرت مارکوزه ، یورگن هابر ماس و تنی چند از اعضای مکتب فرانکفورت بود .آدورنو قبل از اینکه منتقد جوان در زمینة موسیقی و جامعه شناسی غیرحرفه ای باشد ، در درجه اول متفکر فلسفی بود. لقب « فیلسوف اجتماع » به جنبه های نقد اجتماعی تفکرات فیلسوفانه آدورنو تأکید دارد که از 1945 به بعد به دلیل اینکه او از لحاظ فکری و منطقی جایگاه برجسته ای در نظریة انتقادیِ مکتب فرانکفورت یافت ، به او داده شد.
زندگينامه
تئودور (تِدی) در فرانکفورت متولد شد . او تنها فرزند تاجر شراب ، اُسکار الکساندر ویزنگرند[2] ( از تبار یهودی که بعدها به پروتستانتیسم تغییر مذهب داد ) و ماریا باربارا[3] خواننده کاتولیک ، بود که نام اصلی اش کالوِلیـ آدورنو دِلاپیانا[4] بود .او قسمت دوم نام مادرش ( آدورنو) را در 1930 هنگامی که تبعه آمریکا شد به عنوان فامیل انتخاب کرد و نام فامیل پدری اش(ویزنگرند) را به صورت مخفف ( و. )در فامیلش به کار برد . خا له اش آگاتا موزیسین بااستعداد نیز با خانوادة او زندگی می کرد. آدورنو جوان با شیفتگی تمام به کار تمرین پیانو روی آورد .مخصوصا نواختن چهار دست[5] ( دو نفره) برای او بسیار لذت بخش بود .او بعدها در مقالاتش نوشت که نیاز به هماهنگی در نواختن چهار دست باعث افزایش مهارت و شناخت او در موسیقی شد. شادی دوران کودکی او با اقامت های تابستانی در آمورباخ [6] فزونی می یافت . آدورنو در دبیرستان ویلهم (قیصر) کایزر [7]تحصیل کرد و بهترین جایزه دانش آموزی را به دست آورد . وی به طور شگفت انگیز در آغاز 17 سالگی ، به عنوان شاگرد ممتاز از دبیرستان فارغ التحصیل شد. او در اوقات فراغتش ، نزد برنهارد سیکلز[8] درس بطور خصوصی آهنگسازی را از 1919 فرا می گرفت و با دوست و معلم خود زیگفرید کراکر[9] که چهارده سال بزرگتر از وی بود به مدت چند سال در بعد ظهرهای شنبه کتاب نقد عقل محض[10] کانت را می خواند. وی بعدها اعلام کرد که بیشتر از اساتید دانشگاهی به این خواندن ها مدیون است . آدورنو در دانشگاه فرانکفورت (دانشگاه یوهان ولفگانگ گوته امروز) فلسفه ، موسیقی شناسی ، روانشناسی و جامعه شناسی فراگرفت. در سال 1922 او اولین کار آکادمیک خود را ، نقد و بررسی اپرای پیرو لونر در یک نشریه به رشته تحریر در آورد و در آن به تحسین و تمجید از آدورنو شوئنبرگ پرداخت. او فوراً تحصیلاتش را ادامه داد ؛ در اواخر 1924 با ارائه تحقیق علمی دربارة اِدموند هوسرل فارغ التحصیل شد .( ژاک دریدا ، منتقدی که از مفهوم « رابطه مستقیم » و « صیانت نفس » در متافيزيك غربی استفاده کرده است را شاید بتوان وام دار آدورنو و همچنین اولین پايان نامه او بر هوسرل معرفی کرد) .قبل از فارغ التحصیلی آدورنو با بیشتر همکاران روشنفکرش چون ماکس هورکهایمر ، والتر بنیامین ملاقات داشت »
(Accessed : wikipedia, 2008).
در ۱۹۳۴ به دنبال قدرت گرفتن نازى ها، از آلمان خارج شد .و در آكسفورد و نيويورك و كاليفرنياى جنوبى اقامت گزيد. در اين دوره چندين كتاب به رشته تحرير درآورد كه باعث شهرت او شدند از جمله كتاب ديالكتيك روشنگرى[11] (به همراه ماكس هوركهايمر) 1944، فلسفه موسيقى مدرن[12] و شخصيت اقتدار طلب[13]( یه اتفاق دیگران). این سال ها شاهد تکوین و ظهور نظریه نقد فرهنگ عامه و صنعت فرهنگ هستیم .او در ۱۹۴۹ به فرانكفورت بازگشت و سمتى در گروه فلسفه بر عهده گرفت . آدورنو در آنجا به سرعت موقعیت خود را به عنوان انديشه ورى پيشرو و چهره اى اصلى در مؤسسه تحقيقات اجتماعىتثبيت كرد.سرپرستی موسسه را ماکس هورکهایمر از 1930 به عهده داشت . آدورنو از 1958 ریاست موسسه را به عهده گرفت . از دهه ۱۹۵۰ به انتشار آثارى پرداخت كه مايه شهرت بيشترش شد. از جمله: در جست وجوى واگنر[14] كه بيانگر نقادی او از موسيقى دان مورد علاقه نازى ها بود؛ منشورها[15] مجموعه درس هایی در باب اجتماع و فرهنگ ؛ علیه معرفت شناسى[16] كه نقدى ضدمبناگرايانه بر پديدارشناسى هوسرل بود؛ و جلد نخست يادداشت هايى بر ادبيات[17] كه مجموعه مقالاتى در نقد ادبى بود.
تضاد و وحدت از مشخصه های آثار او در دهة پایانی عمر ش بود از جمله در کتاب هایی چون : ديالكتيك نفى [18]اثر مهم آدورنو در باب معرفت شناسى و متافيزيك در ۱۹۶۶ ؛ نظريه زيبايى شناسى [19] دیگر ا ثر مهم آدورنو که در سال 1960 نوشته شد و در سال ۱۹۷۰ بعد از مرگ او انتشار يافت. آدورنو در ۶ اگوست ۱۹۶۹ یک ماه بعد از تولد 66 سالگی اش ،در اثر سكته قلبى درگذشت ( ( Accessed : Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2008
[1] - T. L. Wisengrand Adorno
[2]- Oscar Alexander Wiesengrund (1941-1870)
[3]- Maria Barbara
[4]- Calvelli_ Adorno della Piana
[5]-Four-handed
[6] - Amorbach
[7]- Kaiser-Wilhelm-Gymnasium
[8]- B. Sekles
[9]-S. Kracaure
[10] -Kant's Critique of Pure Reason
[11] - Dialectic of Enlightenment
[12] - Philosophy of New Music
[13] - The Authoritarian Personality
[14]- In Search of Wagner
[15] - Prisms
[16] - Against Epistemology
[17] - Notes to Literature
[18] - Negative Dialectics
[19] - Aesthetic Theory
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر